Τι είναι αυτό που κάνει κάποιους να ασχοληθούν με τη ζωή και το έργο του Γιάννη Θεοδωράκη; Αυτό που γνωρίζει ο περισσότερος κόσμος είναι το σημαντικό ποιητικό του έργο και η διαχρονική επιρροή του στο έντεχνο ελληνικό τραγούδι με τις καταπληκτικές μουσικές συνθέσεις του αδελφού του, Μίκη Θεοδωράκη. Αυτό όμως που δεν είναι γνωστό και το οποίο μας έκανε να ερευνήσουμε και τελικά να αναδείξουμε είναι η μεγάλη του συνεισφορά στη δημοσιογραφία με σοβαρές ιστορικές αποκαλύψεις και οι αγώνες του σε σκοτεινές περιόδους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Για εμάς αυτό ήταν μία πρόκληση, αφού πολλά από τα κομμάτια της ζώης έχουν χαθεί ή ξεχαστεί. Το ντοκιμαντέρ αυτό λοιπόν είναι η αποκάλυψη όλων αυτών των πτυχών που τελικά δίνουν την πραγματική διάσταση του ποιητή και αγωνιστή δημοσιογράφου, Γιάννη Θεοδωράκη.

Ελπίζουμε να το πετύχαμε.

Καλή θέαση λοιπόν!

Στέλιος και Αντώνης Διαμαντής

 

Το να σκηνοθετείς  ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή ενός ανθρώπου είναι σχήμα οξύμωρο.Τη στιγμή μάλιστα που αυτός ο άνθρωπος ήταν ένας  ποιητής   και ένας μάχιμος πολιτικός δημοσιογράφος που τα άρθρα του αποκάλυπταν κοινωνικές αλήθειες . Το ντοκιμαντέρ  αυτό είναι το πρώτο που  σκηνοθετώ,  πάνω στη ζωή και το έργο του Γιάννη Θεοδωράκη.

Πάντα με  ενδιέφερε στην Τέχνη  το υλικό δουλειάς το οποίο  περιέχει ένα ντοκουμέντο.Δηλαδή  να ξεκινά η  δημιουργία από την ζωή, από ένα πραγματικό γεγονός.Η δουλειά  που κάνω στο θέατρο βασίζεται επίσης  πάνω σε αυτήν την προσέγγιση.

 Το ντοκουμέντο σαν είδος καλλιτεχνικής δημιουργίας κινείται  κάπου στο λυκόφως μεταξύ αλήθειας και μύθου.Ο δημιουργός προσπαθεί να  εξισορροπήσει ανάμεσα σε αυτά  τα δύο.

Όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με το σχεδιασμό της σκηνοθεσίας  της ταινίας δεν με αποθάρρυνε τόσο η απελπιστική έλλειψη μέσων για να το  πραγματοποιήσω.Εξάλλου, το δικαιολόγησα όλο αυτό με την σκέψη  :"ο καθένας πληρώνει για την ελευθερία  του" μιας και δεν είχαμε από πουθενά χορηγία παρά μόνο τη βοήθεια κάποιων φίλων,έτσι μπορούσαμε να επιλέξουμε με τον αδελφό μου να κάνουμε αυτό που νομίζαμε ότι ήταν το καλύτερο. Το πιο δύσκολο για μένα ήταν να βρώ και να παρουσιάσω μέσα από τις μαρτυρίες αυτών  που μιλάνε  για τον Γιάννη, το ιστορικό πρόσωπο από τη μία αλλά και το "ιδιωτικό" πρόσωπο από την άλλη.

Ποιός  αλήθεια  όμως ήταν  ο Γιάννης;Το κεντρικό στοιχείο που μου κέντρισε το ενδιαφέρον προέκυψε από μία  διαπίστωση που  ακούγεται ως μαρτυρία μέσα στην ταινία και που όταν την άκουσα  συνειδητοποίησα  για ποιο λόγο ήθελα να   κάνω αυτό το ντοκιμαντέρ: "ήταν πάντα "πίσω"..... που συνήθως οι "από πίσω" είναι και πολύ σημαντικοί".

Αυτή η φράση νομίζω χαρακτηρίζει την ουσία της ζωής του Γιάννη Θεοδωράκη , την ουσία της Τέχνης αλλά και της ίδιας της ζωής. Της νίκης του  φωτός  πάνω στο σκοτάδι.Της δύναμης του ανθρώπου να σηκώνεται όταν πέφτει.Την αγάπη στην ελευθερία,την αξιοπρέπεια ,την ισότητα,την φύση ολάκαιρη.

Η Κρητική του  ρίζα είναι επισφράγισμα της σεμνότητάς  του,της σιωπής που υποδείκνυε με την ποίησή του,του  δεσίματός του με την φύση, την αγάπη του  για τον άνθρωπο και την καλή ζωή.Αξίες που απέχουν του  «φαίνεσθαι» ,της πρόσκαιρης αναγνώρισης ,των ανούσιων συναναστροφών και της ματαιοδοξίας.

Ο άλλος μεγάλος  παγκοσμίως  γνωστός Κρητικός συγγραφέας, Νίκος Καζαντζάκης,βάζει ως υπότιτλο στο βιβλίο του "Ασκητική " τη φράση : Salvadores Dei .Αυτή ακριβώς είναι και η ζωή και το έργο του Γιάννη Θεοδωράκη : Μία πάλη ,ένας αγώνας  για να  "Σώσει  τον Θεό" όπως καταδεικνύει  και η “Καζαντζάκια”ματιά στην ύπαρξη.

Ο Καζαντζάκης γράφει:

 “Σκάψε! Τι βλέπεις; -

Ανθρώπους και πουλιά, νερά και πέτρες! –Σκάψε ακόμα! Τι βλέπεις; -

Ιδέες κι ονείρατα, αστραπές και φαντάσματα. -Σκάψε ακόμα! Τι βλέπεις; Δε βλέπω τίποτα! Νύχτα βουβή, πηχτή σα θάνατος.

Θα 'ναι ο θάνατος. -Σκάψε ακόμα! –

Αχ! Δεν μπορώ να διαπεράσω το σκοτεινό μεσότοιχο! Φωνές γρικώ και κλάματα, φτερά γρικώ στον άλλον όχτο! –

Μην κλαις! Μην κλαις! Δεν είναι στον άλλον όχτο! Οι φωνές, τα κλάματα και τα φτερά είναι η καρδιά σου!”

Αυτή  η καρδιά λοιπόν το κέντρο και η ουσία της  ζωής  του ποιητή και αγωνιστή  Γιάννη Θεοδωράκη   είναι που μας στέλνει το μήνυμα:"Ναι….μπορούμε και πάλι να ελπίζουμε".

Αντώνης Διαμαντής

Σκηνοθέτης